نگاهی کوتاه به شهرستان آمل
شهرستان آمل يكي ديگر از زيباترين مناطق استان مازندران است كه در مركز اين استان واقع شده است و از چشم اندازهاي بسيار زيباي طبيعي جنگلي و ساحلي برخوردار است. تاريخ آمل با افسانه‌ها پيوند خورده است اما مدارک موجود درباره تاريخ آن، وجود شهر در دوره ساسانيان را مسجل مي‌سازد. بعد از اسلام، آمل در دو سوي رودخانه هراز گسترش يافت و قصر حاكم در جزيره‌اي که وسط رودخانه قرار داشت، بنا شد. مهم‌ترين صنايع دستي شهرستان آمل را پارچه پشمي، نمدمالي، صنعت حصيربافي و كلاه نمدي‌تشكيل مي‌دهد.
بافت انواع پارچه‌هاي پشمي كه به اصطلاح محلي به نام چوخا، باشلق، شله (مچ پيچ) ناميده مي‌شوند، در منطقه‌ي آمل از جمله صنايع دستي مهم و معروف به شمار مي‌آيند. مواداوليه اين پارچه‌ها پشم گوسفند است‌كه ريسيده شده و روي كارگاه‌هاي دستي به نام (كپورچال) به‌پارچه تبديل مي‌شود.
نمدمالي نيز از ديگر صنايع دستي اين منطقه به شمار مي‌آيد. نمد كه از فشرده شدن پشم محلوج به‌دست مي‌آيد از دير زمان در ايران متداول بوده است. نمد براي پوشش كف اطاق خانواده هاي‌متوسط، تهيه انواع لباس، تهيه‌كلاه، تهيه روپوش نمدي كه افراد را از باران و سرما محافظت مي‌كند و هم‌چنين براي‌محافظت‌چهارپايان باربردر مقابل‌سرما استفاده مي‌شود.
كلاه‌نمدي پرتوليدترين محصول اين صنعت است و كارگاه‌هاي زيادي مشغول تهيه كلاه نمدي براي دهقانان منطقه‌است. نمدمال‌ها كلاه‌هايي به شكل و فرم گوناگوني در هر ولايتي مي سازند كه مخصوص اهل همان ولايت باشد و از ديگر مناطق قابل تميز و تشخيص باشد.
حصيربافي نيز از ديگر صنايع رايج در منطقه آمل است كه انواع آن‌را از ني‌هاي نازك و كلفت كه در باتلاق‌ها مي‌رويد؛ مي بافند در گذشته مصرف حصير و بوريا براي پوشانيدن سقف منازل، قبل از كاه‌گل‌كردن‌بودوهم‌چنين در مناطق مرطوب براي پوشش كف اطاق‌ها و زيرفرش‌ها مصرف مي‌شد. يك نوع حصير مسجدي هم بافته مي‌شود كه براي پوشش كف مساجد به كار مي‌رود حصيرهاي مسجدي از ني شكسته تهيه مي‌شود ولي حصيرهاي مازندراني و رشتي از علفي به نام بوريا و صوف بافته مي‌شود.در كارگاه‌هاي حصيربافي اغلب بادبزن، جارو، سبد و غيره هم بافته مي‌شود نوع ديگر حصير براي پرده مصرف مي‌شود كه از ني هاي نازك و كلفت است. صنايع دستي يكي از مهم ترين جاذبه‌هاي گردشگري شهرستان آمل را تشكيل مي‌دهند. آبشار شاهاندشت، آبشار تيمره، آبشار پرومد، آب گرم رينه، آب معدني استراباكو، آب معدني آمولو، چشمه آبگرم آب آهن يا آب فرنگي، چشمه آبگرم آب اسك، درياچه ساهون، درياچه سدلار، غار سياه پور، امام زاده ابراهيم، امام‌زاده‌عبدالله، بازارقديمي، بقعه‌مير‌حيدر،پل دوازده پله، حمام اشرف، قلعه شاهاندشت و مشهد مير بزرگ از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان آمل به شمار مي‌آيد.
مکان هاي ديدني و تاريخي
آبشار شاهاندشت : جوار قلعه ملك بهمن لاريجان
آبشار تيمره : واناي آمل
آبشار پرومد : شمس آباد لاريجان
آب گرم رينه : روستاي رينه لاريجان
آب معدني استراباكو : جاده لاريجان درمحلي بنام قلابن
آب معدني آمولو : مجاور رودخانه هراز
چشمه آبگرم آب آهن يا آب فرنگي : بالاي روستاي آب اسك لاريجان
چشمه آبگرم آب اسك : روستاي آب اسك بخش لاريجان
درياچه ساهون : آمل نزديك روستاي نوا
درياچه سد لار : ارتفاعات باختر پلور از جاده هراز
غار سياه پور : روستاي شاهاندشت لاريجان
امام زاده ابراهيم : آمل
امام زاده عبدالله : 12 كيلومتري جنوب باختري آمل
بازار قديمي : آمل
بقعه مير حيدر : آمل
پل دوازده پله : بر روي رودخانه هراز در وسط شهر آمل
حمام اشرف : نياكي محل آمل
قلعه شاهاندشت : روستاي شاهاندشت لاريجان
مشهد مير بزرگ ( مرعشي ) : آمل
صنايع و معادن
صنايع غذايي، صنايع نساجي، صنايع چوپ، صنايع چاپ و انتشارات، صنايع اشياي‌كائوچويي، صنايع غير فلزي معدني و ‌صنايع چرم سازي از عمده ترين صنايع موجود در شهرستان به شمار مي‌آيند. برنج، تره‌بار، مركبات، سيب، مواد غذايي، محصولات كاغذي و منسوجات، توليدات برقي، مصالح ساختماني و صنايع دستي صادرات اين منطقه را تشکيل مي دهند.
کشاورزي و دام داري
كشاورزي، دام‌داري و گردشگري اساس اقتصاد شهرستان آمل را تشكيل ازعمده ترين محصولات کشاورزي شهرستان آمل مي‌توان‌برنج، مركبات، سيبب درختي، و تره بار را نام برد. آب كشاورزي اين شهرستان از رود هراز تأمين مي‌شود.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان آمل يكي از شهرستان‌هاي استان مازندران از شمال به محمودآباد، از خاور به شهرستان بابل، از باختر به شهرستان نور و از جنوب به خط الرأس سلسله جبال البرز كه حد طبيعي بين اين شهرستان و شهرستان دماوند است، محدود مي‌شود. آمل واقع در جلگه مازندران و طرفين رود هراز، از نظر جغرافيايي در 52 درجه و 21 دقيقه ي درازاي خاوري و 36 درجه و 25 دقيقه ي پهناي شمالي، در فاصله 18 كيلومتري جنوب درياي خزر و 6 كيلومتري شمال پيش كوه البرز و 181 كيلومتري شمال خاوري تهران قرار دارد. ارتفاع اين شهرستان از سطح درياي آزاد 80 متر واز سطح درياي خزر 108 متر است. براساس آخرين تقسيمات كشوري در سال 1377 مساحت اين شهرستان بالغ بر 185/3 كيلومتر مربع است و براساس آمار جمعيتي در سال 1375 جمعيت اين شهرستان بالغ بر 743و297 نفر بوده كه از اين رقم بالغ بر 092و159 نفر جمعيت مركز شهرستان هستند. براي دسترسي به شهرستان آمل سه راه مهم وجود دارد.
جاده آمل – تهران به درازاي 201 كيلومتر
جاده آمل – ساري به درازاي 72 كيلومتر
جاده آمل – محمودآباد ( كرانه دريا ) به درازاي 22 كيلومتر
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آمل نيز از قديمي‌ترين مناطق استان مازندران است. تاريخ شهر آمل با افسانه ها پيوند خورده است اما مدارک موجود درباره تاريخ آن، وجود شهر در دوره ساسانيان را مسجل مي سازد. بعد از اسلام، آمل در دو سوي رودخانه هراز گسترش يافت و قصر حاكم در جزيره ‌اي که وسط رودخانه قرار داشت، بنا شد. در دوره معاصر (دوره پهلوي اول) اين جزيره به وسيله پلي به دو قسمت تقسيم شد. بعضي از مورخان وجغرافي نويسان سابقه آن را به دوره پيشداديان و كيانيان نسبت داده اند. آمل با توجه به اشياء و سكه هايي كه از ان به دست آمده در دوره ساساني پايتخت يا مركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدي خليفه عباسي، به دين اسلام گرويدند و بعد از آن بناهاي اسلامي در آن جا ساخته شد. در زمان سلطان جلال الدين محمد خوارزم شاه به نام او در اين شهر خطبه خواندند، تا اين كه شهر دچار فتنه و غارت مغولان شد. در اين زمان ساري پايتخت آل باوند بود. اوايل قرن هفتم حسام الدين اردشير مركزيت را از ساري آمل آورد و قصر خود را در آن جا به پا داشت. در سال 795 هـ . ق امير تيمور گورکاني آمل و ساري را غارت و فرمان قتل عام ساكنين آن ها را صادر نمود و سه قلعه مهم از جمله «ماهانه سر» را با خاك يكسان كرد. از آن پس آمل رو به ويراني نهاد. با آن كه سادات مرعشي پس از بازگشت از تبعيد، آمل را تجديد بنا كردند، اين شهر ديگر نقش اساسي خود را تا مدت ها باز نيافت. عده زيادي از مورخان و علماي بزرگ كه به طبري شهرت يافته اند از جمله محمد بن جرير طبري، اولين مولف بزرگ تاريخ و اولين مولف تفسير قرآن مجيد از آمل برخاسته است. آمل نه تنها بر اثر رخدادهاي طبيعي مانند زلزله و جريان سيل بلکه بارها در هجوم و تعقيب سلطان محمد خوارزم شاه و حمله امير تيمور هنگام حكومت سادات مرعشي ويران شده است. آمل جديد در جوار شمال آمل قديم بنا شده و امروزه يكي از شهرهاي آباد و زيباي شمال ايران به شمار مي رود.
آمل شهر هزار سنگر